Parallelprogramma
Vaksessies ronde 2
K.) Mediation en seksueel grensoverschrijdend gedrag in de werksituatie
Seksueel grensoverschrijdend gedrag in de werksituatie wordt vaak niet gemeld, niet gezien of niet erkend, terwijl het er wel is. Wat wordt er eigenlijk onder verstaan? Het is geen wettelijk begrip, maar een containerbegrip waar seksuele intimidatie en seksueel geweld onder vallen. De term wordt echter ook gebruikt voor gedrag dat niet onmiddellijk kan worden gekwalificeerd als seksuele intimidatie of seksueel geweld, maar wel ongewenst is. Dit grijze gebied is onderwerp van veel gesprek. Positief is dat het een discussie op gang brengt over gedrag dat we in redelijkheid van elkaar mogen verwachten. De keerzijde is dat het gebruik van de term ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’ een schrikdraadeffect krijgt: alle seinen op rood. Het gaat dan vooral nog over de vraag of het ‘label’ wel of niet terecht is. Maar wat is er werkelijk gebeurd, wat is de impact op betrokkenen en wat zijn de onderliggende behoeften?
Namens de Vereniging Arbeidsmediators Nederland (VAN) bespreekt Sanne Schreurs het regelgevend kader rond seksueel grensoverschrijdend gedrag in de werksituatie: wat is er, wat ontbreekt er en welke regelgeving is in aantocht? Daarnaast komt aan bod onder welke omstandigheden mediation een passende interventie is en zo ja, langs welke lijn het gesprek hierover kan worden gevoerd.
Sanne Schreurs, MfN-registermediator, verbonden aan YoumanFischer, bestuurslid VAN
NIP
L) Hoe divers en inclusief is de mediator?
We weten allemaal dat we objectief moeten zijn. Dat geldt voor de meeste professionals en dus ook voor mediators. Dat leidt al snel tot uitspraken als “ik zie geen kleur”. Of in regels in beroepscodes die ons opleggen om objectief en onpartijdig te zijn. Wij zien blijkbaar geen kleur. Volgens Jeroen Meliëzer leidt dat tot twee soorten professionals: supermensen mensen met een blinde vlek.
Diezelfde professionals hebben in hun werk te maken met een toename in de diversiteit. Diversiteit die van invloed is op relaties en conflicten.
Wat betekent diversiteit nu eigenlijk voor ons? Hoe beïnvloeden cultuurverschillen ons werk? En hoe zouden we wellicht wel inclusief kunnen werken? We gaan op onderzoek vanuit twee verschillende perspectieven. Enerzijds is er de praktische wijsheid van de mediator. Anderzijds is er wetenschappelijk onderzoek naar diversiteit en inclusie.
Jeroen Meliëzer, register A&O psycholoog en partner in inclusiefwerken.net
M) Proefprocedure bij de Hoge Raad: is een zakelijk mediationbeding rechtens afdwingbaar?
De Hoge Raad heeft in 2006 geoordeeld dat een mediationbeding dat op een zitting in een alimentatieprocedure op ad hoc-basis is gesloten, naar zijn aard niet afdwingbaar is (NJ 2006/75). Maar is een mediationbeding in een zakelijk contract tussen professionele partijen ook naar zijn aard niet afdwingbaar? En hoever gaat een mediationverplichting eigenlijk?
De meningen in de literatuur verschillen hierover. Op dit moment loopt hierover een proefprocedure bij de Hoge Raad, waarin op de dag van het Mediationcongres de conclusie van de Advocaat Generaal wordt verwacht. Advocaten Onno Hennis en Bart Fleuren vertellen hierover graag meer.
Bart Fleuren. advocaat bij de Hoge Raad, Linklaters LLP
Onno Hennis, advocaat AMS Advocaten, docent international commercial arbitration Universiteit van Amsterdam
N) (Gelijk)waardig Herstel binnen de toeslagenaffaire
Aanpak op basis van eigen regie, vertrouwen, neutraliteit en collectiviteit
Bijzonder verhaal over wat er nodig is voor een radicale omkering van het wantrouwen van waaruit de kinderopvangtoeslagaffaire is ontstaan én van de wijze waarop veel onderdelen van het herstelproces door de overheid (nog steeds) zijn ingericht. Dus vertrouwen in plaats van wantrouwen, omkeren van bewijslast, van beoordeling naar samenspraak. Wie moeten beter samenwerken om dit te bewerkstelligen? Wat levert neutraliteit op?
In deze workshop leer je wat er nodig is voor emotioneel en financieel herstel van gedupeerde ouders aan de hand van de training voor Luisterend Schrijvers van (Gelijk)waardig Herstel. In deze training leren vrijwilligers over de kernprincipes van (Gelijk)waardig Herstel en om oordeel loos te luisteren naar een gedupeerde ouder. Luisterend Schrijvers helpen mee en zeggen daarmee in feite tegen de mensen om wie het gaat: ik zie en geloof jou. Dát alleen al maakt een enorm verschil. Juist dít vertrouwen is mensen al die jaren onterecht ontnomen. Zo draagt een Luisterend Schrijver bij aan het herstel van een ouder.
Natasja Dipai, herstelexpert number 5 foundation, bestuurslid Stichting (Gelijk)waardig Herstel
Jochem Veldman, programmacoördinator (Gelijk)waardig Herstel
NVVMA
O) Dilemma’s en uitdagingen van de mediator in de praktijk
Een interactieve sessie aan de hand van een aantal stellingen over zaken die een mediator in de dagelijkse praktijk tegenkomt.
Hoe ga je om met gestelde voorwaarden voorafgaand aan de mediation? Met lastige deelnemers en advocaten? Met een (telkens) terugkerende partij? Met zaken over grensoverschrijdend gedrag? Met schending van vertrouwelijkheid? Met gebrek aan commitment? Met het beëindigingsbericht? Met een rechtsvraag? Met je eigen ambities en twijfel? Et cetera.
De sprekers – ervaren zakelijke mediators – delen hun ervaringen, kennis en gedachten en zijn benieuwd hoe de deelnemers omgaan met deze dilemma’s en uitdagingen.
Mirjam Fiselier, MfN-registermediator YoumanFischer
Jan Willem Loman, MfN-registermediator YoumanFischer
P) Mediation binnen het bredere kader van het herstelrecht
Herstelrecht is een manier van rechtdoen waarbij de focus ligt op het herstellen van de schade die door een misdaad is veroorzaakt. Het gaat daarbij niet alleen om herstel van materiële en immateriële schade, maar ook om herstel van relationele en morele schade. Dit kan het beste worden bereikt via processen die (alle) belanghebbenden in staat stellen om hierover met elkaar in gesprek te gaan en afspraken te maken. Daarbij kan thans in Nederland worden gedacht aan herstelbemiddeling, mediation in strafzaken en herstelconferenties.
In deze workshop staan we stil bij de uitgangspunten van het herstelrecht, het achterliggende mens- en wereldbeeld en de verhouding tussen het herstelrecht en het strafrecht. Voorts wordt aandacht besteed aan de overeenkomsten en verschillen tussen de hiervoor genoemde herstelrechtvoorzieningen alsook aan de mogelijke meerwaarde van herstelconferenties bezien vanuit het herstelrechtelijke gedachtegoed. Tot slot wordt ingegaan op de mogelijke inzet van herstelrechtvoorzieningen bij een herstelgerichte bepaling en inrichting van verscheidene strafrechtelijke sancties, waaronder de taakstraf.
Kortom: in deze workshop krijgt mediation een plaats binnen het bredere kader van het herstelrecht.
Prof. mr. Jacques Claessen, bijzonder hoogleraar herstelrecht en universitair hoofddocent strafrecht Universiteit Maastricht, rechter-plaatsvervanger rechtbank Limburg, gastdocent Anton de Kom Universiteit van Suriname, hoofdredacteur Tijdschrift voor Herstelrecht
VMN
Q) Beperkte gemeenschap van goederen bij echtscheiding
Een introductie op het nieuwe huwelijksvermogensrecht dat sinds 2018 geldt.
Met speciale aandacht voor vraagstukken rondom zaaksvervanging en vergoedingsrechten, dit alles vanuit het perspectief van scheidende partners die in de nieuwe beperkte gemeenschap van goederen zijn getrouwd.
Vragen die de revue passeren:
Wat gebeurt er met een meerinbreng in een woning tijdens de samenleving als de partners daarna gaan trouwen?
Hoe werkt zaaksvervanging in het huwelijksvermogensrecht?
Welke relatie bestaat er tussen zaaksvervanging en vergoedingsrechten?
Wat gebeurt er met voorhuwelijkse gezamenlijke goederen en gemeenschappelijke schulden als partners gaan trouwen?
Wat betekent het begrip gemeenschappelijke schuld?
Als er voor het huwelijk met middelen (al dan niet uit een gift of erfenis) in een gemeenschappelijk goed wordt geïnvesteerd of op een gemeenschappelijke schuld wordt afgelost, raakt degene die investeert of aflost dat dan kwijt?
Ronald Brinkman, Notaris Vechtstede Notarissen, raadsheer-plaatsvervanger Hof Arnhem-Leeuwarden, docent Rijksuniversiteit Groningen
R) Innovatieve projecten binnen de rechtspraak
Aan de hand van twee projecten, speed-mediation en GOO-behandeling (Gericht Op Oplossing) in bestuursrecht en handelszaken belicht de Expertgroep Maatwerk Mediation enkele recente ontwikkelingen binnen de rechtspraak.
Begin 2022 is in Noord-Nederland de pilot speed-mediation gestart in familiezaken. Partijen starten met een kort mediationtraject van maximaal zes weken; daarna volgt een geplande zitting bij de rechter. Bijzonder bij speed-mediation is dat deze wordt afgesloten na instemming van partijen met een eenvoudige schriftelijke terugkoppeling ervan aan de rechter. De (wacht)tijd tot aan de mondelinge behandeling kan zo worden gebruikt als hersteltijd, en de partijen blijven gegarandeerd van een mondelinge behandeling.
Bij de Centrale Raad van Beroep (werkstroom bijstand) is de GOO-behandeling sinds kort één van de vaste behandelwijzen. Een groot verschil met een gewone zitting is dat partijen van te voren van elkaar weten dat ook de ander de wil heeft om het geschil op te lossen. En er is meer zittingstijd en aandacht om met hulp van de rechter te ontdekken wat er naast het juridische geschil nog meer speelt.
Bij de rechtbank Amsterdam is de GOO-behandeling mogelijk in handelsgeschillen: na een korte inhoudelijke behandeling volgt een mediationgedeelte waarin partijen onder leiding van de rechter de mogelijkheid van een gezamenlijke oplossing uitwerken.
Wat zijn de ervaringen van rechters, advocaten, bestuursorganen, procespartijen en mediators?
Jolien Boeding, mediationcoördinator Rechtbank Amsterdam
Sanne Leijen-Westra, gerechtsauditeur Centrale Raad van Beroep
Johanna Omta, mediationfunctionaris Rechtbank Noord-Nederland
Linda Otter, mediationfunctionaris Rechtbank Noord-Nederland
Onder leiding van Willemijn Lont, stafmedewerker Team maatwerk en mediation Landelijk Bureau Vakinhoud rechtspraak
S) Mediation met de systeembril: is dat mogelijk voor de MfN-registermediator?
(herhaling workshop J uit eerste ronde)
(maximaal 25 deelnemers – dit maximum is bereikt – deze workshop is VOL)
Conflicten binnen een medische vakgroep of maatschap vragen niet uitsluitend om kennis van conflicten maar ook om kennis van groepsdynamiek en systeemdenken. Zodra een mediation bestaat uit meer dan twee partijen is er sprake van groepsmediation. Als mediator sluit je aan bij bestaande dynamiek; dit proces versterkt zich bij meer partijen.
In je rol als MfN-registermediator bij complexe groepsconflicten beschik je over mogelijkheden maar heb je tegelijkertijd ook te maken met kaders waarbinnen je als mediator kunt handelen.
Wat zijn je mogelijkheden als MfN-mediator? Welke rol pak je? Welke methodieken vanuit het systeemdenken worden onderbouwd door de organisatiepsychologie en – anderzijds – welke modellen dragen juist bij aan verdere polarisering en stereotypering?
Aan de hand van casuïstiek en interactieve discussies leer je welke methodieken je effectief kunt inzetten.
Deze workshop is interessant voor mediators die te maken hebben met (terugkerende) conflicten in samenwerkingsverbanden. De casuïstiek komt uit de medische praktijk.
Anne-Marie de Vries-van Dijen, MfN-registermediator Maatwerk Medische Mediaton en spoedeisende hulparts knmg